ochrania od przodu staw kolanowy

Staw kolanowy narażony jest na znaczne przeciążenia. To drugi najbardziej obciążany staw zaraz po stawie skokowym. Pozwala on na ruchy zgięcia i wyprostu, a także ruchy rotacyjne, dzięki którym możliwe jest sprawne przemieszczanie się. Rzepka znajduje się w przedniej części kolana spełniając dwie ważne funkcje. Osie i płaszczyzny ciała człowieka oraz nazewnictwo położenia narządów i ich elementów w przestrzeni. Główne osie ciała: pionowe lub długie, poprzeczne lub poziome, strzałkowe. Osie pionowe lub długie (axes verticales s. longitudinales) - wyznaczają kierunek górny i dolny. Najdłuższą oś pionową, biegnącą od szczytu głowy Ogólna budowa stawu kolanowego – Staw kolanowy jest największym stawem ustroju ludzkiego.Zaliczany jest do grupy stawów jednoosiowych złożonych. Łączą się w nim trzy kości: kość udowa, piszczelowa oraz rzepka Staw kolanowy od przodu uzupełniony jest przez powierzchnię tylną rzepki. WIĘCEJ O PRODUKTACH FIRMY REH4MAT znajdziesz na http://www.reh4mat.com/www.purczynski.plZapisz się na DEMO mojego kursu: http://purczynski.pl/zapis/Sprawdź Staw kolanowy – leczenie skręcenia. Leczenie skręcenia stawu kolanowego jest procesem skomplikowanym oraz wymagającym pełnego zaangażowania pacjenta jak i lekarza lub terapeuty. Możemy podzielić je w zależności od stopnia uszkodzenia na postępowanie zachowawcze (nieoperacyjne) lub operacyjne. Leczenie zachowawcze można podzielić na: nonton film fast and furious 9 sub indo. Urazy stawów kolanowych to schorzenia, które dotykają przede wszystkim osób aktywnych fizycznie, a dokładniej uprawiających sport kontaktowy, piłka nożna, siatkówka, koszykówka. Głównymi objawami towarzyszącymi urazom są: ból, uczucie uciekania kolana czy obrzęk stawu kolanowego. Jak wygląda diagnostyka oraz leczenie urazów stawów kolanowych? Staw kolanowy jest jednym z największych i najbardziej skomplikowanych stawów w organizmie człowieka. Łączą się z nim trzy kości: udowa, piszczelowa oraz rzepka. Staw zapewnia dwie zupełnie różne właściwości – z jednej strony dużą ruchomość w wielu płaszczyznach a z drugiej stabilność. Ze względu na swoją specyfikę staw kolanowy jest szczególnie narażony na uszkodzenia. Urazy kolana występują coraz częściej i zawsze powinny być traktowane poważnie, gdyż ich leczenie należy do trudnych zadań i nie zawsze zapewnia pełny powrót do sprawności. Staw kolanowy - budowa Staw kolanowy łączy dwie duże kości długie: udową, piszczelową. Zobacz wideo: Operacja kolana - endoskopowa czy tradycyjna? Pokryte są one grubą warstwą chrząstki stawowej, która umożliwia swobodne przemieszczanie się kości między sobą. Pomiędzy kośćmi znajdują się dwie płytki z twardej, ale jednocześnie elastycznej chrząstki – tzw. łąkotki stawowe. Mają one wyjątkową odporność na urazy, dzięki idealnemu dopasowaniu do powierzchni stawowych. Pełnią rolę amortyzatora, dzięki nim przy zeskoku kości udowa i piszczelowa nie uderzają bezpośrednio o siebie. Wewnątrz stawu znajdują się bardzo silne pasma włókien wzajemnie się krzyżujących - tzw. więzadła krzyżowe. Ich zadaniem jest zapobieganie wysuwaniu kości piszczelowej do przodu lub do tyłu. Dzięki nim chód jest płynny, ekonomiczny i elementy składowe kolana nie ulegają przedwczesnemu zużyciu. Od wewnątrz staw wzmacnia więzadło poboczne przyśrodkowe, natomiast od zewnątrz więzadło poboczne boczne. Urazy stawów kolanowych - kogo dotykają najczęściej? Mimo że staw kolanowy jest największym i najbardziej wzmocnionym stawem człowieka, jego urazy stanowią od 15 do 30% wszystkich obrażeń ciała. Urazy te najczęściej dotyczą osób czynnie uprawiających sport, głównie sport kontaktowy: piłka nożna, siatkówka, koszykówka, piłka ręczna, hokej, tenis, bieganie, narciarstwo, snowboard. Uszkodzenia zwykle są wynikiem zderzenia graczy lub nadmiernych ruchów wykraczających poza fizjologiczny zakres. Staw kolanowy - najczęstsze urazy Do najczęstszych urazów stawu kolanowego należą: uszkodzenia więzadeł stawu, uszkodzenia łąkotek, uszkodzenia chrząstki stawowej. Są najczęściej wynikiem ruchów skrętnych. Najczęstszym typem urazu jest uderzenie kolana od strony zewnętrznej. Uszkodzeniu ulega głównie więzadło poboczne przyśrodkowe, czasem przy dużej sile urazu łąkotka przyśrodkowa oraz więzadła krzyżowe. Uderzenie stawu od strony wewnętrznej powoduje zerwanie więzadła pobocznego bocznego, oraz uszkodzenie więzadeł krzyżowych. Bardzo częsty jest także uraz skrętny bez kontaktu (narciarze, snowboardziści). Uszkodzeniu wtedy ulegają więzadła – najczęściej krzyżowe przednie oraz łąkotki – najczęściej przyśrodkowa. zdrowie Ból gardła przy przełykaniu – przyczyny, domowe sposoby Przeczytaj artykuł Urazy stawów kolanowych - powikłania Skutkiem uszkodzeń więzadeł stawu kolanowego często jest niestabilność kolana. Jest to stan, w którym kolano posiada nadmierną ruchomość w stosunku do normy. Liczba możliwych płaszczyzn, w których staw jest niestabilny zależy od siły urazu i od liczby zerwanych struktur więzadłowych. Lekarze wyróżniają niestabilności proste, gdy uszkodzeniu ulega jedno więzadło oraz złożone powstałe w wyniku uszkodzenia dwóch lub większej liczby więzadeł kolana. Często rozpoznanie niestabilności bezpośrednio po urazie jest niezwykle trudne. Spowodowane jest to dużą bolesnością, często występowaniem obrzęku lub krwiaka w kolanie. Nie rozpoznanie zaś uszkodzenia więzadeł często prowadzi do przewlekłej niestabilności kolana, a w dalszym etapie do wtórnych uszkodzeń pozostałych wewnętrznych struktur kolana. Objawy uszkodzenia więzadeł kolana: Ból – najsilniejszy i najważniejszy objaw, ale często bardzo mylny. Okazuje się, bowiem że im większe uszkodzenie struktur kolana, tym ból jest mniejszy (przerwanie włókien nerwowych). Ból zwykle nasila się przy próbie ruchu i obciążenia kolana. Trzask słyszalny w momencie urazu (najczęściej świadczy o uszkodzeniu więzadeł krzyżowych - uszkodzenie więzadeł pobocznych lub torebki stawowej nie daje efektu trzasku). Uczucie uciekania kolana - przy postawieniu stopy na nierównym terenie, lub przy uprawianiu sportu kolano "ucieka" powodując gwałtowny, najczęściej bardzo bolesny przeskok. Bolesność uciskowa w miejscu uszkodzenia (zwykle wyczuwana od zewnątrz lub od środka kolana – świadczy zazwyczaj o uszkodzeniu więzadła pobocznego). Obrzęk stawu kolanowego – krwawy wysięk świadczy zwykle o uszkodzeniu struktur wewnątrzstawowych – więzadeł krzyżowych lub torebki stawowej. Krwiak podskórny w miejscu urazu (siniak). Urazy stawów kolanowych - diagnostyka Po każdym urazie stawu kolanowego należy udać się do lekarza (najlepiej lekarza ortopedy lub chirurga). Należy szczegółowo powiedzieć lekarzowi o zdarzeniu, o ograniczeniach ruchu i ewentualnej niestabilności kolana oraz innych objawach. Lekarz dokładnie zbada staw oraz w zależności od wskazań wykona szereg dodatkowych badań: szczegółowe testy ruchowe, punkcja stawu, badanie RTG, rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa, usg stawu artroskopia stawu. Urazy stawów kolanowych - leczenie Postępowanie lecznicze zależy od bardzo wielu czynników, liczby uszkodzonych więzadeł, czy uszkodzenia są wewnątrz czy zewnątrzstawowe, a także od wieku, stopnia aktywności fizycznej pacjenta. W zależności od objawów i rodzaju uszkodzeń lekarz podejmuje różne decyzje terapeutyczne. Częściowe uszkodzenie więzadła pobocznego można leczyć zachowawczo przez unieruchomienie i odpowiednią rehabilitację. Pomocny jest ochraniacz na kolano z bocznymi wzmocnieniami zastępujący uszkodzone więzadła i zapobiegający urazom dodatkowym. Jednak w przypadku całkowitego rozerwania więzadło poboczne należy naprawić chirurgicznie. Uszkodzenie więzadeł krzyżowych - leczenie Całkiem inne podejście obowiązuje przy uszkodzeniach więzadeł krzyżowych, gdzie możliwość pierwotnej naprawy występuje sporadycznie. Najczęstszym leczeniem niestabilności kolana wynikającej z uszkodzenia więzadeł krzyżowych - jest odtworzenie więzadła, czyli jego rekonstrukcja. W ramach NFZ przeprowadzenie operacji rekonstrukcji jest możliwe, lecz wiąże się z długim oczekiwaniem w kolejce. Tymczasem zabieg jest niezbędny dla sportowców oraz osób młodych z dużą potrzebą ruchu. W prywatnych klinikach cena rekonstrukcji więzadeł krzyżowych waha się pomiędzy 11-15 tysięcy złotych. Zabieg przeprowadza się zazwyczaj dwuetapowo. Pierwszym jest badanie artroskopowe, którego celem jest rewizja stawu oraz usunięcie zerwanego więzadła (szczegółowy opis zabiegu poniżej). Drugim etapem jest zastąpienie zerwanego więzadła elementem zastępczym. Urazy stawów kolanowych - rekonstrukcja więzadeł W większości przypadków używa się naturalnych materiałów biologicznych pobranych z ciała operowanego pacjenta (zazwyczaj fragmentu ścięgna mięśnia czterogłowego uda lub więzadła rzepkowego). Rzadziej ortopedzi stosują materiały biologiczne pobrane ze zwłok lub materiały sztuczne. Pobrany materiał po odpowiednim przygotowaniu za pomocą specjalnych śrub przymocowuje się do kości. Śruby te są wykonane z tytanu lub materiału biowchłanialnego. Pierwsze należy usunąć po upływie około 2 lat od operacji, drugie ulegają całkowitemu rozpuszczeniu w organizmie. Hospitalizacja związana z zabiegiem trwa zazwyczaj około 5-7 dni. Po zabiegu kończynę unieruchamia się w opatrunku gipsowym na kilka tygodni. Już w pierwszej dobie po operacji rozpoczyna się rehabilitacja stawu. Początkowo polega ona na wielokrotnym napinaniu odpowiednich mięśni poprzez np. unoszenie i opuszczanie kończyny czy pracę ze specjalną piłką. Z biegiem czasu program rehabilitacji rozszerza się na ćwiczenia na rowerku, zajęcia na basenie, ćwiczenia ze specjalna gumą (tzw. taśma theraband). Tylko zajęcia prowadzone przez wykwalifikowanego fizjoterapeutę gwarantują powrót sprawność kolana. Po około 3 miesiącach od zabiegu pacjent wraca do codziennej umiarkowanej aktywności. Uprawianie czynnego sportu jest możliwe po upływie minimum 12 miesięcy od przeszczepu. Rekonstrukcja więzadeł stawu kolanowego - skuteczność Szacuję się, że zabieg rekonstrukcji więzadeł stawu kolanowego ma około 90% skuteczności. Duże znaczenie ma tutaj stan ogólny stawu kolanowego i inne kontuzje, które mogły towarzyszyć zerwaniu więzadła krzyżowego, np.: uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej, uszkodzenie więzadła pobocznego piszczelowego. Sportowcy zazwyczaj wracają do czynnego uprawiania swoich dyscyplin, lecz choroba ma tendencję do nawracania. Łąkotka - co to jest? Łąkotki są to struktury zbudowane z tkanki chrzęstno włóknistej o kształcie miseczek. Łąkotka boczna jest nieco ruchoma i poddająca się ruchom stawu, przez co jest mniej podatna na urazy. Łąkotka przyśrodkowa jest natomiast mało ruchoma i bardziej narażona na urazy przeciążeniowe. Łąkotki ulegają uszkodzenia głównie przez dwa typy urazów: Urazy skrętne kolana, które są najczęściej występującym typem urazów. Zdarzają się głównie w sportach kontaktowych oraz narciarstwie. Zazwyczaj uszkodzenie łąkotki jest połączone z uszkodzeniem więzadeł kolana i chrząstki stawowej. Urazy przeciążeniowe w których uszkodzenie łąkotki jest skutkiem powtarzających się przeciążeń stawu oraz mikrourazów. Często dotyczy biegaczy oraz skoczków. Uszkodzenie łąkotek stawowych - objawy i leczenie Objawy uszkodzenia łąkotek stawowych są takie same jak w przypadku wcześniej omówionych więzadeł. Izolowane uszkodzenie łąkotki należy do rzadkości, najczęściej współistnieje z uszkodzeniami innych struktur stawu. Niemniej jednak zdarzają się uszkodzenia łąkotek bez wyraźnego urazu stawu kolanowego. Leczenie uszkodzonych łąkotek kolana jest głównie chirurgicznie. Obecnie wszystkie zabiegi na łąkotkach wykonuje się artroskopowo. Artroskopia jest metodą mało inwazyjną polegającą na wprowadzeniu do wnętrza stawu kamery wraz z układem optycznym oraz mikronarzędzi. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu, głownie podpajeczynówkowym. Polega on na wykonaniu dwóch symetrycznych otworów tuż pod rzepką. Przez jeden z nich wprowadza się kamerę, a przez drugi narzędzia chirurgiczne. Staw wypełnia się płynem fizjologicznym. Umiejętnie wykonana artroskopia daje dużo lepsze możliwości obserwacji struktur stawu kolanowego niż wcześniej stosowane duże zabiegi operacyjne. Umożliwia również dużo większą precyzję w trakcie operacji. Operacje wykonywane na łąkotkach obejmują: częściowe usunięcie uszkodzonej łąkotki, zeszycie łąkotki przy użyciu wchłanianych szwów, przeszczep, proteza łąkotki. Decyzję, co do rodzaju zabiegu podejmuje lekarz po szczegółowej analizie wszystkich czynników. Urazy stawów kolanowych - ile trwa powrót do uprawiania sportu? Po zabiegu na łąkotkach stawu kolanowego unieruchomienie stosuje się na 3-4 tyg. W czasie leczenia przez pierwsze 2 tygodnie nie należy obciążać kończyny. Pierwsze przysiady można wykonać dopiero po upływie 3 miesięcy. Zaleca się, aby do aktywności sportowej wrócić nie wcześniej niż po 4 miesiącach od zabiegu. Po zabiegu naprawy łąkotki wskazane jest oszczędzanie kończyny do 12 miesięcy po zabiegu. Przez jakiś czas może pojawiać się ból podczas obciążania kończyny lub wysięk w stawie po treningu. Z reguły mija po zmniejszeniu obciążeń treningowych. Jak każdy uraz kolana kontuzje łąkotek mają tendencję do nawracania. Dlatego niezwykle ważne jest dostosowywanie obciążeń kolana do stopnia regeneracji pozabiegowej. Urazy stawów kolanowych - rehabilitacja Po zabiegach operacyjnych należy dążyć do jak najszybszej rehabilitacji stawu. Fizjoterapia stosowana w czasie rekonwalescencji ma za zadanie zapobiec zrostom w stawie, wzmocnić siłę mięśni, a także poprawić zakres ruchomości. Fizjoterapeuci stosują między innymi: ćwiczenia na niestabilnym podłożu, ćwiczenia z taśmami elastycznymi, metodę PNF. Z zabiegów fizykoterapii stosuje się: magnetotron, terapuls, ultradźwięki, prądy, laseroterapię Zabiegi te zmniejszają uczucie bólu, sprzyjają szybszej regeneracji uszkodzeń oraz resorpcji wysięków. Nie ma określonego standardu fizjoterapii po uszkodzeniu łąkotek, ponieważ podejście do każdego przypadku jest indywidualne. Chrząstka - co to jest? Chrząstka jest tkanką, która otacza kość w obrębie stawu i zapobiega tarciu powierzchni stawowych o siebie. Uszkodzenie chrząstki stawowej zwykle współistnieje z uszkodzeniami więzadeł lub łąkotek stawu kolanowego. Występuje także w złamaniach śródstawowych oraz stłuczeniach kolana. Jednym z najważniejszych czynników sprzyjających uszkodzeniu chrząstki jest nadwaga. Do najczęstszych chorób chrząstki należy chonodromalacja, czyli rozmiękanie chrząstki. Zwykle dotyczy okolicy podrzepkowej i prowadzi do stopniowej destrukcji chrząstki. Niestety jest ona tkanką bez właściwości regeneracyjnych, więc raz uszkodzona wypełnia się blizną łącznotkankową. Chrząstka nie posiada także właściwości gojenia, gdyż nie ma własnych naczyń. Uszkodzenia chrząstki stawowej - leczenie Leczenie uszkodzeń chrząstki stawowej stawu kolanowego jest zarówno zachowawcze, jak i operacyjne. Niezwykle ważne jest skorygowanie osi kończyny i uszkodzeń towarzyszących prowadzących do destrukcji chrząstki (uszkodzenia łąkotki, więzadeł krzyżowych, koślawość lub szpotawość kolana) oraz likwidacja nadmiernego nacisku na chrząstkę. Właściwa rehabilitacja i leczenie odżywcze może uchronić przed potrzebą interwencji chirurgicznej. Wśród farmaceutyków stosuje się leki stymulujące skład płynu stawowego, wspomagające metabolizm chrząstki (np. kwas hialuronowy) czy wzbogacające warstwę podchrzęstną (siarczan glukozaminy). Uszkodzenia chrząstki stawowej - zabieg chirurgiczny Jeżeli leczenie zachowawcze jest nieskuteczne ostatecznością jest zabieg chirurgiczny. Wśród zabiegów stosuje się takie techniki jak: mikrozłamania warstwy podchrzęstnej kości – są to metody pobudzające ukrwioną warstwę podchrzęstną kości do wypełniania ubytków przez tkankę bliznowatą, ale zbliżoną nieco jakością do prawidłowej tkanki chrzęstnej; przeszczepy kostno-chrzęstne; hodowle chondrocytów (komórek chrząstki) a następnie ich transplantacja w miejsce uszkodzenia; abrazja - usunięcie powierzchownej zniszczonej części chrząstki; osteotomie korekcyjne - zabieg ten polega na przecięciu kości i zespoleniu jej w nowym ustawieniu, ze zmianą osi obciążania powierzchni stawowej; endoproteza stawu kolanowego – leczenie ostateczne polegające na wymianie uszkodzonego stawu na protezę. Urazy stawów kolanowych - domowe sposoby leczenia Podczas leczenia schorzeń, lekkich kontuzji kolana czy nawet poważnego uszkodzenia łąkotek możemy się wspomóc niektórymi tradycyjnymi metodami terapii. Należy jednak pamiętać, że nigdy nie mogą one zastąpić wizyty u lekarza i wskazanej przez niego metody leczenia. Zawsze też należy skonsultować z lekarzem czy dana metoda może być stosowana łącznie z tradycyjną formą leczenia. Metody te działają jedynie wspomagająco i jako takie dają dobre efekty. Domowe leczenie urazów kolana da się podzielić na farmakologiczne i naturalne. Leczenie farmakologiczne: tabletki doustne (przeciwbólowe, przeciwobrzękowe, przeciwzapalne) - nie należy ich znacznie nadużywać, gdyż mogą prowadzić do powikłań, zapalenia błony śluzowej żołądka; maści i żele stosowane miejscowo; środki służące do przygotowania roztworów przeciwobrzękowych. Leczenie naturalne: polewanie zimną wodą; okłady z lodu; okłady z liści kapusty; okłady z roztworu wody i octu; okłady z żywokostu lekarskiego; okłady z liści "babki". Czytaj też: Wady stawów kolanowych Rehabilitacja po operacyjnej rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego Rwa udowa - ćwiczenia, objawy, leczenie Zwyrodnienie stawu kolanowego: objawy, leczenie i operacja Dziękujemy za przeczytanie naszego artykułu do końca. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami na temat zdrowia i zdrowego stylu życia, zapraszamy na nasz portal ponownie! Staw kolanowy (articulatio genus) - pod względem budowy, największy staw ciała człowieka. Staw złożony (zawiasowy zmodyfikowany) - łączący kość udową i kość piszczelową (kość strzałkowa nie wchodzi w skład stawu kolanowego). Dodatkowym elementem stawu jest tzw trzeszczka - rzepka. Posiada dwie łącznotkankowe łąkotki dopasowujące do siebie powierzchnie stawowe w czasie ruchów. Funkcjonalnie jest to staw zawiasowy, umożliwiający ruchy zginania i prostowania. W zgięciu (z wyjątkiem maksymalnego) możliwe są również ruchy rotacyjne. Wzmocniony jest więzadłami zewnętrznymi (poboczne przyśrodkowe, poboczne boczne, więzadło torebki stawowej) oraz bardzo silnymi więzadłami wewnętrznymi - więzadłem krzyżowym przednim (ACL) i tylnym (PCL). Staw kolanowy jest narażony na przeciążenia związane z potężną siłą mięśnia czworogłowego uda (ciąg na rzepkę max. 300 kg). Ponadto jest drugim najbardziej obciążanym stawem człowieka (po stawia skokowym). W stawie kolanowym łączą się trzy kości: kość udowa, kość piszczelowa i rzepka. Główkę stawu tworzą wypukłe kłykcie kości udowej, natomiast jego panewkę lekko wklęsłe kłykcie kości piszczelowej i powierzchnie stawowe rzepki. Połączenie pomiędzy kością udową a kością piszczelową (staw udowo-piszczelowy, art. femoro-tibialis): - kłykieć boczny kości udowej (condylus lateralis femoris) - powierzchnia stawowa kłykcia bocznego kości piszczelowej (condylus lateralis tibiae) - kłykieć przyśrodkowy kości udowej (condylus medialis femoris) - powierzchnia stawowa kłykcia przyśrodkowego kości piszczelowej (condylus medialis tibiae) Połączenie pomiędzy kością udową a rzepką (staw udowo-rzepkowy, art. femoro-patellaris): - kłykieć boczny kości udowej (condylus lateralis femoris) - powierzchnia stawowa rzepkowa boczna (facies articularis lateralis patellae) - kłykieć przyśrodkowy kości udowej (condylus medialis femoris) - powierzchnia stawowa rzepkowa przyśrodkowa (facies articularis medialis patellae) Kłykcie kości udowej na powierzchni dolnej są płaskie, dzięki czemu bardzo dobrze przylegają do kłykci kości piszczelowych, a tym samym stabilizują staw w pozycji wyprostowanej. Podobnie jak w innych stawach torebka stawowa składa się z dwóch warstw: zewnętrznej błony włóknistej i wewnętrznej błony maziowej. Inaczej niż w innych stawach przebieg obu błon nie jest jednakowy. Błona włóknista torebki stawowej stawu kolanowego na powierzchni przedniej rozpięta jest między brzegami powierzchni stawowych kości udowej, rzepki i piszczeli. Na stronie tylnej przymocowuje się do kresy międzykłykciowej kości udowej i biegnie do kości piszczelowej w okolicach chrząstki stawowej. Błona maziowa ma nieco inny przebieg, gdyż z tyłu omija pole międzykłykciowe i więzadła krzyżowe - wyłączając je w ten sposób z jamy stawowej. Pomiędzy obiema warstwami znajduje się ciało tłuszczowe podrzepkowe (corpus adiposum infrapatellare) wypełniające przestrzenie powstające podczas ruchów stawu kolanowego. Łąkotki (łac. menisci) - dwa elastyczne twory, zbudowane z tkanki chrzęstnej włóknistej leżące pomiędzy kością udową a piszczelową, będące elementami dodatkowymi stawu kolanowego. Wyróżniamy łąkotkę boczną i łąkotkę przyśrodkową, nieco różniące się wielkością. Ich zadanie polega na: - pogłębieniu i dopasowaniu do siebie powierzchni stawowych stawu kolanowego (pomiędzy kością udową a piszczelą) - umożliwienie ruchów obrotowych w zgiętym stawie kolanowym, poprzez przesuwanie się ich na powierzchni stawowej górnej kości piszczelowej. Dzielą staw kolanowy na dwa piętra: górne i dolne. W piętrze górnym (łąkotkowo-udowym) wykonywane są przede wszystkim ruchy zginania i prostowania kolana, natomiast w piętrze dolnym (łąkotkowo-piszczelowym) przede wszystkim ruchy rotacyjne. Na przekroju poprzecznym mają kształt trójkąta prostokątnego, zwróconego podstawą na zewnątrz, zrośniętego z torebką stawową. Powierzchnia przylegająca do kości piszczelowej jest płaska, górna przylegająca do kłykcia kości udowej jest wklęsła. Obie łąkotki ustawione są swoimi rogami do środka powierzchni stawowej, gdzie przytwierdzone są do kości piszczelowej przy pomocy pasm łącznotkankowych. Dodatkowo,od przodu połączone są ze sobą przez więzadło poprzeczne kolana. Więzadła poboczne (łac. Ligamenta collateralia) silnie wzmacniają staw kolanowy po obu jego stronach. Są mocno napięte, kiedy kolano jest wyprostowane. Wówczas stabilizują staw - na tym polega ich główne znaczenie. W położeniu zgiętym rozluźniają się i umożliwiają ruchy obrotowe (rotacyjne). Z powodu ich obecności w stawie kolanowym niemożliwe są ruchy odwodzenia i przywodzenia kolana. Węzadło poboczne piszczelowe (łac. Ligamentum collaterale tibiale) - Główną funkcją tego więzadła jest ograniczenie nadmiernej koślawości oraz rotacji zewnętrznej piszczeli. (łac. Ligamentum collaterale fibulare) - główna rola tego więzadła polega na ograniczaniu szpotawości kolana. Więzadło poboczne strzałkowe-główna rola tego więzadła polega na ograniczaniu szpotawości kolana. Więzadła związane z rzepką: - więzadła tylnej powierzchni torebki stawowej: - więzadło podkolanowe skośne (łac. Ligamentum popliteum obliquum) - wzmacnia ścianę tylną torebki stawowej. Więzadło to hamuje nadmierne prostowanie stawu i ruchy obrotowe. - więzadło podkolanowe łukowate (łac. Ligamentum popliteum arcuatum) Więzadła krzyżowe: - więzadło krzyżowe przednie (łac. Ligamentum cruciatum anterius) - Najważniejsza rola tego więzadła polega na ograniczaniu przedniego względem kości udowej, ograniczaniu nadmiernego zgięcia i wyprostu oraz forsownego koślawienia i szpotawienia w wyproście i w zgięciu. - więzadło krzyżowe tylnie (łac. Ligamentum cruciatum posterius) -budowa więzadła gwarantuje jego podstawową funkcję, jaką jest zabezpieczenie tylnego przemieszczania piszczeli oraz ograniczanie maksymalnego wyprostu i zgięcia. Więzadła związane z łąkotkami: - więzadło poprzeczne kolana (łac. Ligamentum transversum genus) łaczy ze sobą rogi przednie łąkotek. - więzadło łąkotkowo-udowe przednie (łac. Ligamentum meniscofemorale anterius) - więzadło łąkotkowo-udowe tylnie(łac. Ligamentum meniscofemoraleposterius) Staw kolanowy dźwiga ciężar całego ciała, narażony jest na wiele kontuzji oraz schorzeń. Nie bez powodu ból kolana przy zginaniu to jedna z częstych dolegliwości, która skłania wiele osób do wizyty u lekarza pierwszego kontaktu lub ortopedy. Jakie są najczęstsze przyczyny bólu kolana przy zginaniu? Jak uśmierzyć dolegliwości bólowe i odzyskać swobodę ruchów w stawie kolanowym? Podstawowe funkcje stawu kolanowego Zanim przedstawimy czynniki sprawcze bólu kolana przy zginaniu, warto krótko omówić ten skomplikowany i jakże ważny staw. Wielu z nas nie jest świadomych, że staw kolanowy (z łac. articulatio genus) to największy staw w ciele człowieka – łączy udo z podudziem, utrzymuje ciężar całego ciała, stabilizuje postawę w czasie ruchu. Staw ten poddawany jest niemal ciągłemu obciążeniu. Co może powodować ból kolana przy zginaniu? Ból kolana przy zginaniu – przyczyny dolegliwości bólowych kolan Dolegliwości bólowe stawu kolanowego w tylnej części (przy zginaniu) to zwykle efekt zmian zwyrodnieniowych (zwyrodnienie stawu polega na stopniowej degeneracji tkanek – chrząstki, łąkotki, więzadeł), stanów zapalnych lub urazów mechanicznych. Ból kolana przy zginaniu może mieć związek z intensywnym (wyczynowym) uprawianiem sportu – na tego typu dolegliwości bólowe skarżą się przede wszystkim biegacze oraz osoby uprawiające dyscypliny drużynowe takie jak: piłka nożna, ręczna, siatkówka i koszykówka. Najczęstsze przyczyny bólu kolana to: torbiel Bakera (inaczej torbiel dołu podkolanowego – pod kolanem tworzy się cysta wypełniona płynem, może towarzyszyć jej opuchlizna. Przy zgięciu kolana pacjent odczuwa ból, torbiel jest wyczuwalna w badaniu palpacyjnym), tętniak tętnicy podkolanowej (jest to schorzenie występujące u starszych osób, ma związek z utratą elastyczności i twardnieniem ścian tętnicy), chondromalacja rzepki (stopniowe zmiękczanie tkanki chrzęstnej powoduje jej osłabienie i pęknięcia), zapalenie ścięgna mięśnia podkolanowego (chory może mieć problemy z pełnym wyprostowaniem kolana), kolano skoczka (inaczej entezopatia więzadła rzepki, występuje u osób uprawiających dyscypliny sportowe z elementami wyskoku np. łyżwiarzy, siatkarzy, koszykarzy), uraz tylnego rogu łąkotki (powstaje najczęściej na skutek zmian degeneracyjnych, oprócz bólu okolicy podkolanowej chorzy mogą skarżyć się na uczucie niestabilności i „uciekania” kolana). Ból kolana w tylnej części może być też objawem zapalenia ścięgna mięśnia brzuchatego łydki lub zapalenia ścięgna mięśnia dwugłowego uda. Jak w takim razie uśmierzyć uciążliwy ból i odzyskać pełną sprawność stawu? Jak pozbyć się bólu kolana przy zginaniu? Metody leczenia dolegliwości Dolegliwości bólowe kolana mogą bardzo utrudniać codzienne funkcjonowanie. Jak radzić sobie w tej sytuacji? Leczenie należy rozpocząć od usunięcia przyczyny bólu. Jeśli dolegliwości bólowe to efekt przeciążeń i urazów, konieczne jest prowadzenie oszczędzającego trybu użycia i czasowa rezygnacja z aktywności fizycznej. W przypadku zmian zwyrodnieniowych ulgę choremu mogą przynieść niesteroidowe leki przeciwzapalne z grupy NLPZ w postaci tabletek i nie tylko (ból kolana przy zginaniu można zlikwidować również przy pomocy przeciwbólowych maści, żeli i plastrów leczniczych z diklofenakiem – np. Itami. Warto dodać, że diklofenak podany w plastrze, stopniowo przenika w ogniska stanu zapalnego i bólu, co przynosi efekt nawet do 12 godzin. Skuteczną metodą leczenia jest również rehabilitacja. Szeroka gama zabiegów fizykoterapii zmniejsza, nieprzyjemne dolegliwości, przyspiesza regenerację stawu i powrót do zdrowia (np. zabiegi laserem i falą uderzeniową, krioterapia, masaż łącznotkankowy, kinesiotaping). Domowe sposoby na ból kolana przy zginaniu Zwolennicy tradycyjnych metod na ból kolana przy zginaniu, mogą spróbować naprzemiennego polewania ciepłą i zimną wodą (tylko w przypadku braku ostrego stanu zapalnego i obrzęku). Pomocne mogą być też kąpiele siarczkowo-siarkowodorowe, okłady z borowiny, czy napary z imbiru, kurkumy, nagietka, szałwii, arniki, rumianku. Jeśli ból kolana przy zginaniu przybiera na sile i nie mija, warto skorzystać również z pomocy lekarza. Ból kolan – działania profilaktyczne Jak dbać o stawy kolanowe, aby zapobiec ryzyku wystąpienia bólu kolana w przyszłości i cieszyć pełnią zdrowia? Należy dbać o zbilansowaną dietę, bogatą w witaminy i minerały oraz utrzymywać prawidłową masę ciała (nadwaga i otyłość obciąża kolana – co sprzyja nieodwracalnym procesom zwyrodnieniowym). Szczególnie cenne są produkty zawierające wapń oraz witaminę D. Wskazana jest również regularna aktywność fizyczna, dostosowana do wieku i stanu zdrowia pacjenta – sport rozluźnia i dotlenia tkanki wokół stawu. Jakie dyscypliny sportowe są bezpieczne dla naszych kolan? Osoby, które chcą zapobiec problemom z kolanami, powinny pływać, spacerować, jeździć na rowerze, ćwiczyć aqua aerobic. W trosce o zdrowie stawów można wykonywać również lekkie ćwiczenia rozciągające z elementami jogi. Warto również poprosić znajomego fizjoterapeutę o przygotowanie zestawu ćwiczeń wzmacniających stabilizację kolan, które będą miały charakter profilaktyczny. Pamiętamy, żeby nie przesadzać z intensywnością i częstotliwością treningów – w przypadku wcześniejszych problemów z bólem kolana przy zginaniu, prostowaniu, chodzeniu, czy bieganiu, wskazana jest konsultacja z fizjoterapeutą lub ortopedą. Ból kolana przy zginaniu może mieć zróżnicowaną etiologię. Pamiętajmy, aby nigdy nie lekceważyć dolegliwości bólowych stawu kolanowego oraz innych, towarzyszących objawów jak np. opuchlizna, czy brak pełnego zakresu ruchomości – symptomy te powinny skłonić nas do szybkiej wizyty u lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, reumatologa lub ortopedy. Im szybciej podejmiemy leczenie, tym większe szanse na 100% powrót do sprawności. Lek. Michał Dąbrowski Bóle kolan przy zgninaniu – bolące kolana przy kucaniu i klękaniu – Rezonans magnetyczny Warszawa – prywatna pracownia REX Medica Staw kolanowy – ze względu na swoją budowę oraz codzienne obciążenia – narażony jest na wiele różnego rodzaju kontuzji oraz schorzeń. Mogą one objawiać się w rozmaity sposób – jednym z symptomów najmocniej odczuwanych przez pacjentów może być ból kolana przy kucaniu lub ból kolana przy klękaniu. Czym mogą być spowodowane bóle kolan przy zginaniu? Najczęściej występującą chorobą stawu kolanowego, objawiającą się przede wszystkim bólem kolana (może to być właśnie ból kolana przy zginaniu i prostowaniu) jest zwyrodnienie stawu. Jest to choroba, która polega na stopniowej degeneracji tkanek wchodzących w skład kolana – chrząstki, łąkotki, więzadeł. Schorzenie to jest niewątpliwe związane z wiekiem – poszczególne części kolana ulegają naturalnemu „zużyciu” i starzeją się tak samo jak inne struktury anatomiczne organizmu. Ryzyko wystąpienia zwyrodnienia kolana zwiększa także nadwaga i otyłość, zarówno niedobór aktywności fizycznej, jak i wyczynowe uprawianie sportu. Pierwszym objawem zwyrodnienia kolana jest ból – początkowo w ruchu (np. przy chodzeniu, bieganiu, bóle w kolanie przy zginaniu), później również w spoczynku. Dolegliwości mogą bardzo utrudniać codzienne funkcjonowanie, zwłaszcza jeśli już w zaawansowanych stadiach pojawi się także np. ograniczenie ruchomości stawu, jego obrzęki czy poranna sztywność. Bolące kolana przy zginaniu – chondromalacja rzepki Innym schorzeniem, którego objawem mogą być bolące kolana przy kucaniu jest chondromalacja rzepki. Są to zmiany degeneracyjne zachodzące w obrębie tkanki chrzęstnej, stanowiącej jedną z najważniejszych struktur anatomicznych wchodzących w skład stawu kolanowego. Prawidłowa tkanka chrzęstna jest zwarta, wytrzymała, ale zarazem dość elastyczna, dzięki zawartości cząsteczek kolagenu. Niekiedy na skutek różnych czynników dochodzić może do stopniowego zmiękczania tkanki chrzęstnej w kolanie – początkowo w głębszych warstwach, później również na powierzchni. Z czasem skutkuje to zmniejszeniem wytrzymałości chrząstki i jej pęknięciami. Chondromalacja rzepki może towarzyszyć niektórym chorobom ogólnoustrojowym (np. reumatoidalnemu zapaleniu stawów czy alkaptonurii), ale częściej jest to efekt przewlekłych mikrouszkodzeń będących następstwem: nadwagi i otyłości, zbyt intensywnej aktywności fizycznej, nieprawidłowej techniki wykonywania ćwiczeń, wcześniej przebytych kontuzji mięśniowych. Pierwszym objawem chondromalacji rzepki są dolegliwości bólowe – odczuwane przede wszystkim w przedniej części kolana, czyli tam, gdzie znajduje się rzepka. Początkowo są one odczuwane tylko w ruchu (np. ból przy zginaniu kolana czy bolące kolana przy klękaniu), później również w spoczynku, co bardzo utrudnia choremu normalne funkcjonowanie. Bóle kolan przy kucaniu a kolano skoczka Kolano skoczka to termin określający zespół zmian przeciążeniowych w obrębie więzadła właściwego rzepki. Jest ono połączeniem rzepki i kości piszczelowej w stawie kolanowym. Jego długotrwałe przeciążenie prowadzi do rozwoju stanu zapalnego, który powoduje z kolei postępujące osłabienia oraz spadek wytrzymałości więzadła. Jak sama nazwa wskazuje, kolano skoczka jest stanem występującym przede wszystkim u sportowców, którzy uprawiają dyscypliny wiążące się z koniecznością wykonywania licznych wyskoków. Jest to siatkówka, koszykówka, piłka ręczna oraz lekkoatletyka. Oprócz tego, wśród czynników zwiększających ryzyko rozwoju kolana skoczka znajdują się: anatomiczne nieprawidłowości w budowie stawu kolanowego, nieprawidłowa technika wykonywanych ćwiczeń fizycznych (np. niewłaściwy sposób lądowania), nadwaga i otyłość, zaburzenia i wady postawy, wrodzone lub nabyte osłabienie niektórych mięśni (np. pośladkowego). Głównym objawem kolana skoczka są niekiedy bardzo silne dolegliwości bólowe z przodu kolana, czyli w obrębie więzadła rzepki. Zazwyczaj występują one w ruchu, w określonych sytuacjach – może to być np. ból kolana przy zginaniu, podczas wyskoku, w trakcie wchodzenia po schodach. Wielu pacjentów określa, że ból ma dość charakterystyczny kłujący charakter. Oprócz tego, staw kolanowy może być obrzęknięty, niestabilny, czasami występuje też osłabienie siły mięśni pośladków i/lub łydki. Bóle kolan przy zginaniu – nie wolno ich lekceważyć! Bóle w kolanie przy zginaniu, kucaniu czy klękaniu nie są objawem, który można zlekceważyć. Urazy i choroby kolana nie mijają samoistnie – dostępne bez recepty leki przeciwbólowe lub przeciwzapalne mogą doraźnie złagodzić dolegliwości, ale nie wyeliminują ich przyczyny. Dlatego tego typu objawy wymagają precyzyjnej diagnostyki. Badaniem, które pozwala zobrazować struktury anatomiczne stawu kolanowego i wykryć nieprawidłowości na bardzo wczesnym etapie rozwoju jest rezonans magnetyczny kolana. Jest to badanie cechujące się doskonałą jakością obrazowania, jest nieinwazyjne i zupełnie bezbolesne. Na rezonans magnetyczny kolana zapraszamy do kliniki Rex Medica w Warszawie! Zapewniamy opiekę doświadczonych specjalistów i krótki czas oczekiwania na badanie. Zadzwoń lub napisz do nas i umów się na wizytę -> Ból kolana – co może być przyczyną i jak się go pozbyć? | HelloZdrowie Ból kolan to jeden z najczęstszych powodów, z którym zgłaszamy się do lekarza. Uprzykrza życie nie tylko osobom starszym, ale też prowadzącym siedzący tryb życia czy sportowcom. Może towarzyszyć dziesiątkom schorzeń o różnej etiologii, od urazów mechanicznych i przeciążeń, po zwyrodnienie stawów i stany zapalne. Wcześnie zdiagnozowana przyczyna bólu kolan daje szansę na podjęcie odpowiedniego leczenia i rehabilitacji. Ból kolan to bardzo ogólne i szerokie pojęcie dolegliwości związanych ze strukturami budującymi kolano. Kolano, wraz z więzadłami i mięśniami tworzy największy i najbardziej skomplikowany staw w organizmie ludzkim. Dzięki niemu możliwe jest chodzenie, wstawanie i stanie, a więc możliwość ruchu i poczucie stabilności. Aby zrozumieć skąd bierze się ból kolan, konieczna jest wiedza o budowie stawu kolanowego. Staw kolanowy składa się z kości piszczelowej, kości udowej, rzepki oraz łąkotek. Te ostatnie zmniejszają tarcie o siebie powierzchni stawowych, rozprowadzają maź w kolanie i amortyzują staw. Chrząstka stawowa pokrywa zakończenia kości i umożliwia elastyczny ruch w kolanie. Natomiast rzepka, czyli trójkątna kość znajdująca się z przodu kolana, ochrania staw kolanowy. Gdy któryś z elementów kolana przestanie współpracować z pozostałymi, zwykle objawia się to pojawieniem się bólu. Uszkodzenie łąkotki może powstać w czasie prostowania zgiętego kolana i jego rotacji lub podczas przeprostów. Często zjawisko to występuje u osób starszych w trakcie wykonywania przysiadów, co prowadzi do zablokowania kolana i bólu w kolanie po części przyśrodkowej. Ból ten może być potęgowany podczas wysiłku fizycznego. Chrząstka uszkadzana jest zwykle w wyniku urazu, kiedy kość uderza o kość i doprowadza do bolesności i sztywności stawu. Ból kolan może mieć charakter ostry np. po urazie albo zabiegu chirurgicznym lub przewlekły wynikający z przebiegu chorób np. zmian zwyrodnieniowo–zapalnych, przeciążenia, urazów mięśni, więzadeł i ścięgien. Może wymagać natychmiastowego leczenia albo ustępować samoistnie. Ból kolan – przyczyny Ból kolan zazwyczaj stanowi tylko jeden z objawów występującej dolegliwości. Najczęstszymi czynnikami predysponującymi do pojawienia się bólu kolan są: Podeszły wiek. Wraz z wiekiem dochodzi do pogłębiania się zmian degeneracyjnych w stawie, co skutkuje bólem pod kolanem. Osoby starsze często doświadczają bólów kolan z powodu choroby zwyrodnieniowej stawów – po 70 roku życia schorzenie to występuje u 70 proc. osób starszych, szczególnie kobiet. Zwyrodnienia stawowe są zazwyczaj związane ze starzeniem się tkanki chrzęstnej. Choroby przewlekłe i ogólnoustrojowe. Bóle stawów kolanowych występują w ponad 200 jednostkach chorobowych z zakresu samej reumatologii, w artropatiach i reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS).Ból kolan u kobiet związany jest z częstszym występowaniem reumatoidalnego zapalenia stawów i choroby zwyrodnieniowej stawów, natomiast u mężczyzn ze zesztywniającym zapaleniem stawów. Zakażenia bakteryjne i grzybicze, w tym gruźlicze zapalenie stawu. Nadmierna masa ciała. Osoby z nadwagą i otyłością cierpią na bóle kolan spowodowane przeciążeniem stawu kolanowego i chorobą zwyrodnieniową stawów. Styl życia. Do bólu kolan predysponuje siedząca praca, ale też znaczna aktywność fizyczna i przeciążania związane ze zbyt intensywnymi i długimi treningami fizycznymi (zawodowi sportowcy). Bóle kolan mogą występować na każdym etapie życia. U dzieci i młodzieży są spowodowane doznanymi urazami wynikającymi z aktywności fizycznej, choć mogą się pojawić również w wyniku chorób zapalnych stawów z towarzyszącymi obrzękami i wysiękami. Ból kolan może pojawiać się o różnych porach dnia i w różnym nasileniu, po konkretnych czynnościach i w spoczynku. Obserwacja tych zmiennych często umożliwia znalezienie przyczyn powstawania bólu kolan. Warto więc zwrócić uwagę na: Czas występowania bólu: ból nasilony w nocy i rano w spoczynku wynika ze sztywności porannej stawów (zapalne choroby reumatyczne) lub uszkodzenia mechanicznego stawu (choroba zwyrodnieniowa). Nasilenie bólu kolan: w chorobie zwyrodnieniowej stawów bóle kolan nasilają się przy chodzeniu, staniu, chodzeniu po schodach. Uczucie sztywności po zasiedzeniu się czy po wstaniu z łóżka, trzeszczenie w stawie i ograniczenie ruchomości. Wygląd stawu: zaczerwienienie zwykle świadczy o infekcji. Umiejscowienie bólu kolan Ból kolan bywa opisywany jest przede wszystkim w odniesieniu do miejsca występowania dolegliwości. Pacjenci często skarżą się więc na ból kolana z boku, przodu i z tyłu, ból pod kolanem i poniżej kolana, czy też ból kolan po wewnętrznej i zewnętrznej stronie. Pomimo znanej lokalizacji bólu, wciąż nie daje to jednoznacznej odpowiedzi, czego objawem jest ból, ale może pomóc diagnoście w postawieniu rozpoznania. Ból kolana przy zginaniu u młodych osób może być skutkiem urazu łąkotki – struktury kolana szczególnie narażonej na przeciążenia sportowe (grupą ryzyka są łyżwiarze figurowi, narciarze, tenisiści oraz piłkarze). Typowymi objawami, poza bólem, są charakterystyczne trzaski i wrażenie zablokowania stawu kolanowego. Poza łąkotką, innymi elementami budulcowymi kolan, których uszkodzenie skutkuje bólem kolana po wewnętrznej stronie przy zginaniu, są: więzadła, staw rzepkowo-udowy i chrząstki stawowe. Przyczyną bólu może być szybkie gromadzenie się wysięku, co określa się jako „woda w kolanie”. Ból kolana przy zginaniumoże być także pierwszą oznaką nowotworów kości oraz schorzeń ogólnoustrojowych, np. chorób tarczycy i cukrzycy. U osób starszych ból kolana przy zginaniu występuje po nocy, przy wstawaniu z łóżka. Towarzyszy temu specyficzny odgłos przeskakiwania w kolanie lub trzeszczenia. Dźwięk ten związany jest z tarciem o siebie powierzchni stawowych, gdy brakuje w nim nawilżającej mazi. Ból pod kolanem z przodu związany jest z zespołem bólu rzepkowo– udowego. Doświadcza go średnio 1 na 3 młodych dorosłych w pewnym momencie swojego życia. Pojawia się też u osób z nadwagą i otyłością oraz osób z dużą aktywnością fizyczną ( tzw. “kolano biegacza”). Ból odczuwany jest w okolicach rzepki: pod, za, po bokach i poniżej rzepki. Ból pod kolanem z przodu określany jest jako tępy, zwłaszcza gdy występuje po długim siedzeniu ze zgiętym kolanem. Ból ten często utrudnia klękanie lub kucanie, nasila się podczas biegania, schodzenia ze schodów, skakania. Szacuje się, że 90 proc. pacjentów, którzy przychodzą do ortopedy z bólem pod kolanami z tyłu, doświadcza urazu z obrzękiem i opuchnięciem. Osoby starsze, po 70 roku życia, uskarżają się na nawracający, kłujący ból z tyłu kolana, towarzyszący im podczas spacerów, wchodzenia po schodach lub schodzenia z nich. Jego przyczyną są zmiany reumatyczne. Im staw kolanowy jest starszy, tym mniej jest komórek budujących i stanowiących oporę dla narządu ruchu. Stawy, mięśnie i kości ulegają zużyciu. Zanika przy tym mięsień czworogłowy uda, przez co chodzenie staje się znacznie trudniejsze niż w młodości i daje uciążliwe bóle zlokalizowane z tyłu lub z przodu kolana. Powodem bólu pod kolanem z tyłu po zginaniu może być również borelioza (znana też jako choroba z Lyme) – odkleszczowa choroba objawiająca się rumieniem wędrującym, wysoką gorączką i puchnięciem. Ból kolana po wewnętrznej stronie Ból kolana po wewnętrznej stronie dotyka co dziesiątą osobę po 50 roku życia. Często pojawia się w gonartrozie – zwyrodnieniu stawu kolanowego. Przyczynami schorzenia są: podeszły wiek, choroby ogólnoustrojowe (w tym autoimmunologiczne choroby tarczycy), predyspozycje genetyczne oraz zakażenia przebiegające z wysiękiem. Ból spowodowany jest utratą chrząstki stawowej, która zanikając, sprawia, że powierzchnie stawowe ocierają się o siebie. Inną przyczyną tego rodzaju bólu jest torbiel Bakera – cysta, która tworzy się w dole podkolanowym. Wypełniona substancją płynną, zwykle powstaje wskutek infekcji. Jeśli torbiel narasta, może powodować ból kolana po wewnętrznej stronie przy zginaniu oraz ból pod kolanem z tyłu. Dla tego rodzaju schorzenia cechami charakterystycznymi są niemożność zginania i uczucie ciepła w miejscu zmiany skórnej. Cysta zazwyczaj nie daje żadnych objawów, ale jeśli pęknie może wywołać silny ból podobny do bólu przy zapaleniu żył podudzia. Ból kolana po zewnętrznej stronie Ból kolana po zewnętrznej stronie, nasilający się rano, wraz z takimi objawami jak zesztywnienie kolan, uczucie ciepła w miejscu dolegliwości, stan podgorączkowy, apatia, rozdrażnienie i brak apetytu – to najważniejsze z całego spektrum objawów reumatoidalnego zapalenia stawów(RZS). Ból kolana u dzieci na ogół powstaje w wyniku urazów mechanicznych – podczas jazdy na rowerze czy nartach, upadku przy zabawie. Ważne, aby nie bagatelizować nawracających dolegliwości, gdyż szybka interwencja lekarza specjalisty może zapobiec rozwojowi poważnych zaburzeń chodzenia. Wysiłek fizyczny może prowadzić do uszkodzenia więzadła pobocznego – piszczelowego, które w warunkach fizjologicznych zapobiega koślawości nóg. U sportowców takich jak łyżwiarze, rolkarze, koszykarze i siatkarze dochodzi do naderwania więzadła krzyżowego przedniego z powodu dużej ilości ruchów skręcających. Na urazy narażona jest też łąkotka. Ból kolana po bieganiu wynika z kumulowania się płynu stawowego i powstawania obrzęku. Ból kolan – diagnostyka Jeżeli dolegliwości związane z silnym bólem kolan podczas zginania, biegania, chodzenia, a nawet siedzenia nie znikną samoistnie po około 7 dniach, a ponadto w tym czasie wystąpi gorączka, pojawią się obrzęk i silne zasinienie lub zaczerwienienie, chory powinien koniecznie zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu, który w razie potrzeby wystawi skierowanie do specjalisty. Diagnostyka przyczyn wystąpieniu bólu kolan obejmuje wywiad lekarski, badanie przedmiotowe, czasem badania labolatoryjne i obrazowe. Ortopeda może wykonać badanie ultrasonograficzne (USG), rezonans magnetyczny (RM), rentgen (RTG) chorej kończyny lub tomografię komputerową (TK). Badanie USG może być pomocne w wykrywaniu uszkodzeń aparatu więzadłowego i obecności torbieli i wysięku. Tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny pomagają diagnozować poważne urazy mechaniczne i zmiany reumatoidalne. Tomografia komputerowa obrazuje kości, natomiast rezonans magnetyczny także tkanki miękkie. Jak leczyć bóle kolan? Leczenie bólu kolan uzależnione jest od przyczyny powstania objawu. Zazwyczaj leczenie objawowe rozpoczyna się od maści, żeli, plastrów i łagodzenia bólu przy użyciu paracetamolu. Na silny ból kolan przepisuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne, które zmniejszają dolegliwości. Jeśli zapalenie przebiega z wysiękiem, wysoką gorączką i obrzękiem, lekarz może zadecydować o zastosowaniu antybiotykoterapii. Antybiotyk dobiera się zazwyczaj na podstawie posiewu bakterii pobranych z płynu stawowego kolana. Jedną z metod leczenia jest podawanie zastrzyków z kwasu hialuronowego, który nawilża okolice stawów kolanowych i zapobiega otarciom. Czasem stosuje się artroskopię, inaczej wziernikowanie wnętrza stawów. Ten rutynowy zabieg chirurgiczny polega na usuwaniu uszkodzonych tkanek kolana. Przeprowadza się go w znieczuleniu ogólnym. W rzadszych wypadkach blokuje się staw kolanowy przy iniekcji sterydów. Ból kolan – rehabilitacja Rehabilitacja jest jednym z ważniejszych elementów leczenia bólu kolan. Może przebiegać pod okiem rehabilitanta, fizjoterapeuty lub ortopedy który wdroży odpowiedni program ćwiczeń, dopasowany do urazu lub schorzenia. Ćwiczenia dobierane na własną rękę bez konsultacji ze specjalistą mogą przynieść więcej szkody niż pożytku. Przykładowo, w chorobach kolan nie powinno się wykonywać ćwiczeń takich jak skoki, przysiady czy rowerek na leżąco. Wskazane są natomiast ćwiczenia na basenie. Zabiegi i treningi mają na celu poprawienie stabilności stawów przez wzmocnienie mięśni. Osoba z kontuzją i bólem nóg w kolanach musi nauczyć się podstawowych czynności od początku, wybicia, stąpania, kucania, siadania czy równowagi. Pomocne w zabiegach są krioterapia (terapia zimnem), jonoforeza (terapia jonami), ultradźwięki, elektroterapia, rzadziej galwanizacja. Po zakończeniu rehabilitacji ból podczas chodzenia i siedzenia może znacznie zelżeć. Aby jednak ten efekt się utrzymał, fizjoterapeuci zalecają pakiety ćwiczeń domowych, dobranych indywidualnie do pacjenta. Ból kolan – profilaktyka Aby zapobiec bólowi kolan, trzeba wyeliminować jego przyczynę. Osobom z nadwagą i otyłością zaleca się redukcję masy ciała. Zastosowana dieta powinna być bogata w błonnik, białka i witaminy z grupy D oraz kolagen, a uboga w cukry proste i tłuszcze nasycone. Istotnym elementem profilaktycznym jest chodzenie w odpowiednim obuwiu z podeszwą amortyzującą mikrowstrząsy z podłoża. Jeśli przyczyną bólu jest określona aktywność fizyczna, powinna być ograniczona na rzecz ćwiczeń nie obciążających stawu kolanowego. Sportowcy i osoby bardzo aktywne fizycznie stosują ortezy – stabilizatory ruchu, pełniące dość podobne funkcje jak gips, usztywniające i utrzymujące staw w jednej pozycji. W przeciwieństwie do gipsu zrobione są z bardzo miękkich, certyfikowanych materiałów, które są komfortowe w noszeniu. Dzięki temu nieznacznie podwyższają temperaturę wokół stawu, co wspomaga jego regenerację i zmniejsza odczucia bólowe w tylnej ścianie budującej kolano. Bibliografia: Choroby zapalne stawów. Zadbaj o swoje zdrowie, opanuj ból i żyj pełnią życia. Praca zbiorowa. Wydawnictwo Solis, 2007. Gdy bolą stawy. Anna Kłosińska, Dariusz Klarecki. Wydawnictwo Purana, 2015. Roczniak Wojciech, “Ból stawu kolanowego ,” Lekarz, vol. 3, pp. 67–71, 2008. Stanisławska– Biernat Ewa, “Bóle stawów kolanowych w różnych chorobach. Postępowanie lecznicze i rehabilitacyjne,” z Zakład Epidemiol. i Promocji Zdrowia Inst. Reumatol. K. Kaniewska, R. Terlikowski, and N. E. Rozwadowska, “Choroba zwyrodnieniowa stawów,” Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, 2010. Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Do uszkodzeń ostrych, których efektem są ostre dolegliwości bólu kolana i obrzęk, najczęściej dochodzi w wyniku urazu skrętnego kolana. Przeważnie uszkodzone zostaje więzadło krzyżowe przednie, czyli jeden z głównych stabilizatorów kolana. Staje się to na ogół podczas aktywności fizycznej, zwykle w grach zespołowych (np. koszykówka, piłka nożna), ale także w czasie wypadków narciarskich. Uraz więzadła krzyżowego przedniego związany jest ze skręceniem stawu kolanowego i przeprostem, a powiązany jest z tym charakterystyczny dźwięk zerwania więzadła – „pop”. Choć zerwane więzadło krzyżowe nie zregeneruje się samo, to operacja nie zawsze jest wymagana. Większość osób z uszkodzonym ACL nie będzie miała problemów z niestabilnością stawu podczas wykonywania podstawowych czynności codziennych. Mało tego, wykonując pod okiem fizjoterapeuty odpowiednie ćwiczenia wzmacniające mięśnie i poprawiając stabilizację kolan i całego ciała, będzie mogła uprawiać amatorsko sport jak np.: pływanie, kolarstwo czy bieganie. Poziom niestabilności kolana zależy od bardzo wielu czynników, : wieku, siły i wytrzymałości mięśniowej, a także ogólnej stabilizacji ciała i poziomu aktywności sportowej. Osoby uprawiające sport wyczynowo również mogą próbować leczyć się zachowawczo, jednak w ich przypadku prawdopodobieństwo wyeliminowania niestabilności kolana jest o wiele mniejsze. Dlatego większość ortopedów rekonstrukcję więzadła krzyżowego przedniego zalecać będzie osobom młodym, aktywnym fizycznie oraz tym, którym bóle kolan oraz opisywana niestabilność kolana przeszkadza w życiu codziennym. Czytaj więcej o procedurze rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego. Uszkodzenie łąkotki Zerwaniu więzadła krzyżowego przedniego towarzyszą często inne urazy, jak np. uszkodzenie łąkotki, która jest amortyzatorem przenoszącym w kolanie obciążenia w trakcie ruchów. Do tego urazu, który może powodować ból w kolanie, obrzęk, a także blokowanie się stawu kolanowego, może dojść podczas ruchów skrętnych kolana – nie tylko w trakcie uprawiania sportu, ale także podczas aktywności dnia codziennego. U ludzi młodych wytrzymałość i elastyczność łąkotek są bardzo duże, dlatego do uszkodzenia dochodzi pod wpływem silnego urazu np. podczas uprawiania sportu lub w trakcie wypadku komunikacyjnego. Z wiekiem wytrzymałość i elastyczność łąkotek maleje. Z tego powodu u osób po ok 40 roku życia do uszkodzenia prowadzić mogą wielokrotnie powtarzające się mikrourazy nie tylko w trakcie aktywności fizycznej . Są to tzw. zwyrodnieniowe uszkodzenia łąkotki. Lekarz prowadzący, na podstawie badania klinicznego pacjenta i oceny badania rezonansem magnetycznym, podejmie decyzję, czy staw kolanowy wymaga leczenia operacyjnego, czy można wdrożyć odpowiednie leczenie zachowawcze. W większości przypadków uszkodzenie łąkotki wymaga leczenia operacyjnego. Jest to zwykle leczenie operacyjne małoinwazyjne wykonywane technikami artroskopowymi. Dostępnych jest wiele narzędzi pozwalających na założenie stabilnych szwów umożliwiających zbliżenie do siebie i przytrzymanie uszkodzonego fragmentu łąkotki. Uszkodzenie tkanki łąkotki w stopniu uniemożliwiającym założenie stabilnych szwów jest obecnie jedynym wskazaniem do częściowej menisectomii (czyli usunięcia łąkotki). Choć uszkodzenie łąkotki bardzo często powoduje silny ból kolana, to właściwie leczone pozwala na pełen powrót do codziennej aktywności fizycznej i sportu wyczynowego. Czytaj więcej o uszkodzeniach łąkotki. Uszkodzenie chrząstki stawowej Chrząstka pokrywa powierzchnie stawowe, ma właściwości przenoszenia obciążeń i zmniejsza siły tarcia. Za główną z przyczyn jej uszkodzenia uważa się różnego rodzaju urazy, zaburzenia osi kończyny, osłabienia mięśniowe i zaburzenia mechaniki stawów. Uszkodzenie chrząstki stawowej może towarzyszyć dwóm wcześniej opisanym przypadkom. Bardzo często wymaga specjalistycznego leczenia, gdyż nie leczone prowadzi do rozwoju zmian zwyrodnieniowych. Do głównych objawów uszkodzenia chrząstki stawowej należą: ból kolana, wysięk, ograniczenie funkcji stawu kolanowego. Podstawą diagnostyki jest wywiad lekarski odnośnie dolegliwości, bólu kolana, funkcji, rodzaju i okoliczności urazu. Ważne jest również przeprowadzenie badania przedmiotowego – czyli testów klinicznych wykonywanych przez lekarza w gabinecie. Pomocne w diagnostyce są także badania obrazowe, do których należą: RTG, USG i Rezonans Magnetyczny. Dzięki RTG możemy wykluczyć ewentualne złamania w obrębie stawu. USG oraz Rezonans Magnetyczny pozwalają zdiagnozować przez lekarza dokładnie skalę urazu oraz ocenić stan innych struktur w kolanie. Pacjentom, u których stwierdzono I lub II poziom uszkodzenia chrząstki stawowej, wprowadza się wielopoziomowe leczenie zachowawcze składające się z: farmakoterapii i rehabilitacji. Leczenie operacyjne stosowane jest w przypadku poważnych uszkodzeń chrząstki III i IV stopnia. W zależności od stopnia uszkodzenia i rozległości ubytku oraz wieku pacjentów możliwe są: rewitalizujące – mikrozłamania, nawierty, a także rekonstrukcyjne – AMIC – błona kolagenowa, Scaffoldy, Hodowle komórkowe. Czytaj więcej o uszkodzeniach chrząstki stawowej. Ból kolana wywołany uszkodzeniami ostrymi może być również związany ze złamaniami – dotyczy to kości tworzących staw kolanowy. Przeważnie uraz ten wymaga leczenia operacyjnego, bo to warunkuje prawidłową funkcję kolana w przyszłości. Ból kolana a przeciążenia Ból kolana wywołany przeciążeniem należy do urazów przewlekłych. Powstają one wówczas, gdy mikrourazy nakładają się na siebie w dłuższym czasie, a w efekcie tego procesu powstaje duże uszkodzenie powodujące dolegliwości bólowe. Kolano biegacza Najczęstszym przypadkiem jest kolano biegacza, czyli ból kolana przedziału przedniego, zlokalizowany z przodu, w okolicy rzepki. Problem ten dotyczy ludzi aktywnych, młodych, którzy na nowo rozpoczęli, bądź zwiększyli swoją aktywność fizyczną. Głównym objawem jest ból kolana nasilający się w czasie wchodzenia po schodach, przysiadów i dłuższego siedzenia. Bardzo często odczuwalny jest ból kolana po bieganiu, który najczęściej objawia się w postaci czucia “ukłuć” w bocznej części. Przyczyny tego typu kontuzji to zwykle: przeciążenie (także przeciążenie pasma biodrowo-piszczelowego), osłabienie mięśni oraz brak odpowiedniej równowagi mięśniowej. W czasie wizyty, aby dokładnie ocenić stan stawów kolanowych, ortopeda zaleca wykonanie diagnostyki obrazowej, RTG, USG lub MR. Leczenie kolana biegacza najczęściej wymaga odpowiednich ćwiczeń pod okiem fizjoterapeuty. Rehabilitant dokładnie diagnozuje, które mięśnie są osłabione, a które wymagają rozciągania i na tej podstawie dobiera dla pacjenta indywidualny program ćwiczeń. Niekiedy zaleca się również leki, najczęściej podawane do stawu kolanowego, aby zmniejszyć ból kolana i przyspieszyć proces powrotu do pełni zdrowia. W rzadkich przypadkach, kiedy leczenie zachowawcze nie przynosi pozytywnych efektów, wymagane jest leczenie operacyjne. Wówczas wykonuje się artroskopię stawu kolanowego – małoinwazyjny zabieg, w czasie którego naprawiane są przez lekarza wszystkie uszkodzenia wewnątrz kolana. Czytaj więcej o kolanie biegacza. Kolano skoczka Równie częstym przypadkiem w sporcie związanym z przeciążeniowym bólem kolana jest tzw. kolano skoczka, czyli patologia koncentrująca się w okolicy więzadła łączącego rzepkę z kością piszczelową. Do typowych objawów należy ból kolana na dolnym brzegu rzepki, w okolicy przyczepu więzadła rzepki do rzepki. W początkowym okresie objawy mogą występować tylko na początku intensywnych treningów bądź po ich zakończeniu. W bardziej zaawansowanych stadiach może dojść do tego, że ból kolan zaczyna towarzyszyć przy normalnych aktywnościach życiowych, np. chodzeniu po schodach czy siadaniu na krześle. Kolano skoczka powstaje w wyniku nakładania się na siebie mikrourazów, czyli niewielkich uszkodzeń więzadła rzepki, co zaburza jego wewnętrzną strukturę i obniża wytrzymałość. Na ten postępujący proces niszczenia więzadła narażone są osoby z obniżoną siłą mięśniową, otyłe, czy wcześniej kontuzjowane bez pełnego wyleczenia urazu. W procesie diagnostyki uszkodzenia więzadła właściwego rzepki, wykorzystuje się przeważnie badanie USG, a w przypadkach wątpliwych korzysta się również z Rezonansu Magnetycznego. Ból kolana spowodowany kolanem skoczka może być leczony zachowawczo, w oparciu pracę z fizjoterapeutą, który zaleci ćwiczenia na wzmocnienie mięśni oraz na przywrócenie odpowiedniego balansu mięśniowego. W przypadku bardziej zaawansowanych zmian ortopeda może posłużyć się zastrzykami (preparaty osocza bogatopłytkowego, szpik kostny podawany w postaci iniekcji, a niekiedy kwas hialuronowy) w okolicy kontuzjowanego więzadła. Gdy leczenie zachowawcze nie przynosi pożądanych efektów, są to głównie przypadki przewlekłych uszkodzeń, wówczas wdraża się leczenie operacyjnie. Stosowana jest artroskopia, czyli małoinwazyjny zabieg kolana, podczas którego naprawia się wszystkie uszkodzenia wewnątrz kolana. Po takim zabiegu operacyjnym wymagana jest rehabilitacja, a powrót do pełnej sprawności i uprawiania sportu zabiera zwykle od trzech do sześciu miesięcy. Czytaj więcej o kolanie skoczka. Zapalenie kaletki przedrzepkowej Kaletki są bardzo ważne w prawidłowym działaniu biomechanicznym stawów kolanowych, pełnią funkcje ochronne, zmniejszają tarcie pomiędzy strukturami podlegającymi obciążeniom. Zapalenie kaletki przedrzepkowej dotyczy okolicy znajdującej się z przodu rzepki, bezpośrednio pod skórą. Przewlekłe drażnienie tej okolicy, np. podczas wielu godzin klęczenia (choroba osób pracujących na kolanach) powoduje powstanie stanu zapalnego, powiększenie kaletki przedrzepkowej oraz rozwinięcie dolegliwości. Ból kolana występuje w trakcie ruchu stawu i może być odczuwany w całym jego zakresie lub tylko w pozycjach końcowego zgięcia i wyprostu. Stan zapalny może utrzymywać się zazwyczaj przez 7–14 dni. W początkowym okresie leczenia, zaleca się odciążenie kończyny dolnej objętej zmianą chorobową, a w przypadku zaostrzenia stanu zapalnego, podanie przez lekarza niesteroidowych leków przeciwzapalnych. W przypadku większego wysięku, w celu zmniejszenia ilości płynu w kaletce, rozwiązaniem stosowanym jest punkcja. Jednak gdy nakłucia nie przyniosą spodziewanych rezultatów, lekarz może zalecić wykonanie zabiegu usunięcia kaletki, który przyniesie ulgę oraz zniweluje ból kolana. Ból kolana a zmiany zwyrodnieniowe Spotykamy się z wieloma typami takich zmian, ale najczęściej występuje pierwotna choroba zwyrodnieniowa, o nieznanej dotąd etiologii. Dotyka ona głównie osoby starsze, a polega na nieodwracalnym uszkodzeniu powierzchni stawowych (chrząstki stawowej). W początkowym etapie, gdy nadal odczuwany jest ból kolan, leczenie musi się skupić na odpowiednio dobranych ćwiczeniach, lekach doustnych, jak i podawanych dostawowo w formie zastrzyków. Coraz większą rolę przypisuje się również metodom biologicznym (osocza bogatopłytkowe – PRP, komórki macierzyste). W zaawansowanych stadiach wymagane jest leczenie operacyjne w postaci endoprotezoplastyki. Chorobą ogólnoustrojową i przewlekłą jest reumatoidolane zapalenie stawów. W tym przypadku autoimmunologiczna reakcja organizmu prowadzi do rozwoju zmian zwyrodnieniowych w stawie. Jeszcze innym typem zmian zwyrodnieniowych jest zwyrodnienie pozapalne. Rozwija się ono jako skutek zakażenia bakteryjnego w stawie. Ból kolana a inne problemy Czwarta grupa problemów związanych z urazami kolana dotyczy zwichnięcia bocznego rzepki. Głównie dotyka to osób młodych, a polega na przemieszczeniu bocznym rzepki. Stanowi najczęstszą postać zaburzenia ruchomości rzepki i wiąże się z patologią wielu struktur kończyny dolnej. To choroba wieloczynnikowa, wymagająca odpowiedniego leczenia rehabilitacyjnego, ale często również operacyjnego. Pacjenci z podwichnięciem bocznym rzepki uskarżają się na ból kolana w stawie rzepkowo-udowym oraz uczucie niestabilności. Czasem występuje też wysięk, a także możliwość blokowania się przedniej części stawu kolanowego. Diagnostykę można wspomóc zdjęciem RTG – pokaże nieprawidłowe nachylenie i podwichnięcie rzepki, tomografią komputerową – pokazuje zaburzenia ruchomości rzepki, rezonansem magnetycznym – umożliwia ocenę tkanek miękkich. Ból kolana spowodowany niestabilnością rzepki najczęściej leczony jest nieoperacyjnie. Odpowiednia rehabilitacja pomoże wyeliminować stan zapalny i odzyskać optymalną siłę i elastyczność mięśniową. W przypadku przewlekłych objawów niestabilności rzepki, konieczne może okazać się leczenie chirurgiczne. Celem zabiegu jest przywrócenie prawidłowego funkcjonowania całego aparatu wyprostnego kolana, tak aby w pełni przywrócić jego funkcję. W większości przypadków, niezależnie zastosowanej metody leczenia, odzyskanie sprawności i powrót do sportu jest możliwy. Ból kolana – kiedy zgłosić się do lekarza? To najważniejsze pytanie. Warto zrobić to wówczas, gdy: dolegliwości bólowe w kolanie uniemożliwiają chodzenie bądź stanie jest ocieplone, powiększone, żywobolesne w dotyku nie można w pełni ruszać kolanem, jest zablokowane w czasie chodzenia lub uprawiania aktywności fizycznej czujesz luz w kolanie, jakby chciało ono uciekać. W czasie wizyty lekarskiej, po odpowiednim zbadaniu przez ortopedę, wymagane jest czasem wykonanie dodatkowych badań w postaci: zdjęcia RTG, badania USG bądź rezonansu magnetycznego (MR). Po postawieniu odpowiedniej diagnozy lekarz zaleci sposób leczenia. Staw kolanowy jest największym stawem w ludzkim ciele, którego prawidłowe funkcjonowanie jest niezbędne do wykonywania codziennych, podstawowych czynności. W stawie kolanowym spotykają się trzy kości: kość udowa, kość piszczelowa oraz rzepka, które wraz z aparatem więzadłowym i łąkotkami tworzą główne elementy prawidłowo funkcjonującego stawu kolanowego. Fragmenty powierzchni tych kości, które bezpośrednio tworzą staw, pokryte są chrząstką szklistą – miękką tkanką, która umożliwia łatwy i gładki ruch pomiędzy kośćmi. Łąkotki są zbudowane z tkanki chrzęstnej włóknistej i znajdują się pomiędzy kością piszczelową a udową. Wyróżnia się łąkotkę boczną i przyśrodkową, które pogłębiają i dopasowują powierzchnie stawowe stawu kolanowego oraz umożliwiają ruchy obrotowe, gdy staw kolanowy jest zgięty. Elementy stawu od wewnątrz wyściela również błona maziowa, której zadaniem jest produkcja płynu odpowiedzialnego za nawilżanie chrząstek oraz redukcję tarcia pomiędzy kośćmi w stawie. Staw kolanowy ze względu na swoją skomplikowaną budowę ulega częstym uszkodzeniom. Szczególnie niebezpieczne są urazy więzadeł, które mogą doprowadzić do trwałego inwalidztwa. Dochodzi do nich najczęściej na skutek gwałtownie oddziałujących na staw dużych sił w sposób pośredni lub bezpośredni. Więzadła ulegają uszkodzeniu w miejscu przyczepu do kości lub w części ścięgnistej na zasadzie kilku mechanizmów. W wyniku uszkodzenia więzadeł często dochodzi do ostrej lub przewlekłej niestabilności stawu kolanowego. Leczenie Zdania na temat leczenia świeżych uszkodzeń więzadeł stawu kolanowego są podzielone. Zależy ono od ich rodzaju i wielkości, aktywności ruchowej, rodzaju wykonywanej pracy, stanu ogólnego pacjenta. Priorytetem jest szybkie rozpoczęcie usprawniania stawu. Zwykle u osób aktywnych, sportowców wskazane jest leczenie operacyjne. Uszkodzenia więzadeł pobocznych, można, z pewnymi wyjątkami, leczyć zachowawczo. Natomiast leczenie urazów więzadeł krzyżowych zwykle przeprowadza się operacyjnie. Przy odpowiednio dobranym leczeniu rokowanie jest dobre. Duże znaczenie mają długotrwałe usprawnianie i minimalizacja zaniku mięśnia czworogłowego uda. Możliwe powikłania to przykurcze, nawroty niestabilności i zmiany zwyrodnieniowe stawu. Izolowane uszkodzenia łąkotek występują przeważnie u osób młodych, sportowców i częściej dotyczą łąkotki przyśrodkowej. Ból lokalizuje się zwykle na wysokości szpary stawowej, towarzyszy mu obrzęk i wysięk w stawie oraz uczucie przeskakiwania w kolanie. Obecnie optymalnym postępowaniem w przypadku podejrzenia uszkodzenia łąkotki jest artroskopia stawu kolanowego. Staw kolanowy może ulec skręceniu lub zwichnięciu, w zależności od rozległości uszkodzenia uraz może skutkować ostrą lub przewlekłą niestabilnością stawu. Każdy uraz stawu może skutkować zapaleniem błony maziowej, zapaleniem kaletek. Skręcenie Skręcenie to uraz polegający na przekroczeniu fizjologicznego zakresu ruchu w stawie, towarzyszy mu uszkodzenie jednostki mięśniowo-ścięgnistej, natomiast naderwanie to uszkodzenie stabilizatorów torebkowo-więzadłowych. Urazom tym towarzyszy ból, obrzęk stawu, krwiak oraz upośledzenie funkcji kończyny. Skręcenia stawu kolanowego dzielimy na niewielkie, umiarkowane i ciężkie. W przypadku ciężkich skręceń dochodzi do całkowitego przerwania struktury więzadła i wskazane jest leczenie operacyjne. W uszkodzeniach umiarkowanych konieczne jest unieruchomienie przez 4–6 tygodni i rehabilitacja. Przy niewielkich skręceniach zaleca się odciążenie bolesnej okolicy i ograniczenie aktywności ruchowej na 2–3 tygodnie. Zwichnięcie Zwichnięcie to uszkodzenie, w którym dochodzi do utraty prawidłowej łączności powierzchni stawowych kości połączonych torebką stawową. Zwichnięcie stawu kolanowego to ciężkie uszkodzenie stawu, w wyniku którego dochodzi do przerwania więzadeł. Zwykle uszkodzone są również struktury sąsiednie. Groźnym powikłaniem jest uszkodzenie tętnicy podkolanowej oraz nerwów. Konieczne jest nastawienie stawu. Następnie jest on unieruchamiany w podłużniku gipsowym na 1–2 tygodnie, by możliwa była kontrola ukrwienia kończyny. Gdy trwałe nastawienie stawu nie jest możliwe, stosuje się leczenie operacyjne, które ma na celu odtworzenie struktur stabilizujących ruch w stawie lub, jeżeli jest to niemożliwe, całkowitą jego blokadę. Zwichnięcie rzepki Zwichnięcie rzepki to uszkodzenie głównie dotyczące dziewcząt. Może wystąpić np. po urazie kolana. Leczenie polega na nastawieniu, punkcji stawu z usunięciem krwiaka oraz 4-tygodniowym unieruchomieniu. Zwichnięcia nawykowe w niektórych przypadkach wymagają operacji – artroskopowej rekonstrukcji troczków rzepki. Diagnostyka Diagnostyka stawu kolanowego bezpośrednio po urazie jest trudna ze względu na dolegliwości bólowe, odruchowe napięcie mięśni oraz krwiak, dlatego też w przypadku jakichkolwiek wątpliwości wykonuje się powtórne badanie kliniczne po kilku dniach. Badanie pomocnicze stosowane przez lekarzy ortopedów to USG, rezonans magnetyczny, tomografia komputerowa, RTG – pomagają uzyskać pełny obraz uszkodzeń w stawie, nie zastąpią jednak pełnego badania lekarskiego. Rokowanie Rokowanie w urazach kolana jest trudne do określenia ze względu na mnogość czynników na nie wpływających. Z reguły jednak, jeżeli nie doszło do całkowitej utraty kontaktu powierzchni stawowych, rozerwania dużych naczyń krwionośnych lub nerwów to współcześnie można artroskopowo zrekonstruować większość uszkodzonych struktur stawu lub usunąć te, które mogą przeszkadzać w prawidłowym funkcjonowaniu. Należy jednak pamiętać, że część, zwłaszcza poważnych, urazów wiąże się z możliwością wystąpienia w przyszłości powikłań, takich jak przewlekłe zespoły bólowe, zaniki mięśni, przewlekła niestabilność, późne zmiany zwyrodnieniowe. Jakikolwiek ból kolan powinien być dla pacjenta sygnałem alarmowym oraz jak najszybciej skonsultowany z lekarzem ortopedą w ramach pomocy doraźnej lub w poradni. Wczesne wykrycie nieprawidłowości daje możliwość leczenia zachowawczego, czyli nieoperacyjnego lub uzyskania lepszych wyników w leczeniu operacyjnym. Sami również powinniśmy zadbać o nasze stawy. Kluczowe podczas uprawiania sportu jest przeprowadzenie 30–40-minutowej dokładnej rozgrzewki, która obejmie wszystkie stawy i mięśnie – nawet te, których pozornie nie będziemy używać. Należy również unikać sezonowego uprawiania trudnych, intensywnych dyscyplin sportowych oraz tzw. ostatnich zjazdów, podczas których dochodzi do największej liczby urazów, kiedy zmęczone mięśnie nie są w stanie prawidłowo stabilizować stawu. Rozsądne jest rozpoczynanie ćwiczeń na mniejszym stopniu intensywności i stopniowe zwiększanie wysiłku – to odpowiednio przygotuje struktury ciała. Należy pamiętać, że leczenie urazów w obrębie kolana jest bardzo trudne, a nawet może być niemożliwe doprowadzenie do całkowitego wyleczenia. Dlatego niezwykle istotna jest dbałość o te stawy i zapobieganie nadmiernemu zużyciu. Fot: seb_ra / Zapalenie stawu kolanowego, określane potocznie jako zapalenie kolana, powoduje ból, obrzęk i sztywność stawu, prowadzącą do trudności w poruszaniu się. Stan zapalny stawu może mieć związek z szeregiem schorzeń, takich jak artretyzm (dna moczanowa), zapalenie torebki stawowej i zapalenie ścięgna. Zapalenie stawów kolanowych może wystąpić u osób w każdym wieku, także u dzieci. Czasem oprócz klasycznych oznak stanu zapalnego pojawia się wysięk – diagnozuje się wówczas tzw. wysiękowe zapalenie stawu kolanowego. Przyczyny stanu zapalnego w kolanie Każdego dnia stawy kolanowe są poddawane silnym obciążeniom. Przy nadmiernym wysiłku fizycznym i ich przeciążeniu może dojść do rozwoju stanu zapalnego, który objawia się bólem i obrzękiem. Staw objęty zapaleniem sprawia wrażenie zesztywniałego, w związku z czym ma ograniczony zakres ruchu, a człowiek doświadcza trudności w poruszaniu się. Zapalenie kolana może mieć także źródło w urazie stawu kolanowego i w schorzeniach lub dolegliwościach, którym towarzyszy stan zapalny stawu (np. wspomniane już zapalenie torebki stawowej lub dna moczanowa). Zapalenie stawu kolanowego – objawy Obrzęk stawu może nasilać się po długim unieruchomieniu, na przykład w trakcie snu. Oprócz bólu, opuchnięcia i sztywności w obrębie stawu kolanowego osoba chora może zauważyć u siebie zaczerwienienie kolana. Skóra staje się cieplejsza w dotyku. Warto uświadomić sobie, że gdy zdiagnozowano zapalenie kolana, objawy mogą się nasilać w miarę upływu czasu. Przewlekły stan zapalny wymaga bardziej zdecydowanych działań niż te, na które można liczyć po zastosowaniu środków o właściwościach przeciwzapalnych lub leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty. Wzrost stopnia natężenia objawów jest typowy między innymi dla zapalenia torebki stawowej kolana. Dolegliwość ta powoduje również wrażenie trzeszczenia lub tarcia stawu w momencie wykonywania ruchu. Zobaczcie także, czym jest kolano biegacza i jakie daje objawy: Zobacz film: Kolano biegacza - przyczyny i jak sobie z nim radzić? Źródło: 36,6 Zapalenie stawu kolanowego – domowe leczenie Łagodzenie dolegliwości związanych z zapaleniem stawu kolanowego warto zacząć od właściwego ułożenia nogi w trakcie odpoczynku – kolano powinno być uniesione (także podczas snu), aby nie gromadziły się w nim płyny. Zaleca się również przykładanie zimnych okładów do obszaru objętego stanem zapalnym, ponieważ niska temperatura powoduje obkurczanie naczyń krwionośnych i sprzyja redukcji obrzęku. Kompres z lodu najlepiej przykładać przez 20 minut, 3 lub więcej razy dziennie. Okłady nie powinny być dłuższe ze względu na ryzyko uszkodzenia skóry i nerwów przy kolanie. Jeśli dolegliwości pojawiły się u osoby, która ma stwierdzone zapalenie torebki stawu kolanowego, dobrze dobrany stabilizator lub orteza pomoże w zachowaniu prawidłowego ustawienia stawu i zapobiegnie urazom w obrębie kolana. Zapalenie stawu kolanowego – leczenie farmakologiczne Stan zapalny objawiający się bólem i obrzękiem można zwalczać z pomocą niesteroidowych leków o działaniu przeciwzapalnym, dostępnych bez recepty, które należy przyjmować nie dłużej niż przez kilka dni. Środki tego typu są niewskazane w przypadku osób dotkniętych schorzeniami nerek, żołądka, serca i wątroby. Popularną metodą leczenia zapalenia stawu kolanowego w przebiegu dny moczanowej są zastrzyki ze sterydami, podawane bezpośrednio do kolana. Iniekcje przynoszą ulgę w bólu na kilka tygodni lub nawet miesięcy – czas ten warto wykorzystać na fizykoterapię i walkę z chorobą odpowiedzialną za stan zapalny kolana. Ćwiczenia poprawiające elastyczność stawu kolanowego nie tylko chronią przed sztywnością w obrębie kolan, ale także poprawiają zakres ruchu, zmniejszając tym samym ryzyko gromadzenia się płynu w stawie. Jeśli mniej inwazyjne metody leczenia zawiodły, a stan zapalny przybrał przewlekłą postać, lekarz może zalecić operację: artroskopię kolana lub endoprotezę stawu kolanowego. Zapalenie stawu kolanowego u dziecka – objawy Ból kolana u dziecka może mieć różne przyczyny, a ich ustalenie bywa dużym wyzwaniem dla lekarza, ponieważ dzieci – zwłaszcza małe – nie zawsze są w stanie właściwie opisać dolegliwości, których doświadczają. Ponadto często obawiają się leczenia i mają tendencję do bagatelizowania objawów, mylnie diagnozowanych czasem jako bóle typowe dla okresu intensywnego wzrostu kości. Zapalenie stawu kolanowego u dziecka może mieć przewlekłą postać, przy czym głównym symptomem schorzenia jest utykanie, a nie ból. Dyskomfort związany ze sztywnością stawu jest odczuwalny zwykle rano lub po długim okresie bezruchu, a po podjęciu aktywności fizycznej ustępuje.

ochrania od przodu staw kolanowy